سختی کار و نکات آن از نظر قانون وزارت کار

سختی کار عبارتی است که بارها آن را شنیده‎ایم. ممکن است برخی از ما فکر کنیم که هر کاری سختی‎های خاص خود را دارد اما واقعیت این است که برخی کارها طاقت‌فرسا‎تر و آسیب‎رسان‎تر هستند و به همین خاطر قانون‎های خاصی هم در این رابطه به وجود آمده. اگر می‎خواهید با نحوه استعلام سختی کار، پیگیری اعتراض‎ها و قوانینی که در مورد آن وجود دارد بیشتر آشنا شوید، پیشنهاد می‎کنیم که ما را تا پایان همراهی کنید.  

 

سختی کار چیست؟

هر شغلی دارای یک شاخصه‎ی خاص به نام سختی کار است. بعضی مشاغل وجود دارند که به خاطر ماهیت خود شرایط فیزیکی و روانی خاصی را رقم زده و به این ترتیب فشار بیشتری را به کارگر و کارمند وارد می‎کند. این شغل‎ها که سختی کار بیشتری دارند، از سوی دولت مورد حمایت قرار گرفته و حقوق بیشتری به کارگران تعلق می‎گیرند. به این خاطر که نوع شغل منجر به مشکلات جسمی و روحی شده و میزان تنش در آن بالاست و این که کارگر حقوق بیشتری بگیرد، کاملا طبیعی است.

لیست مشاغل سختی کار

بهتر است پیش از این که به سراغ نحوه استعلام سختی کار بروید، با لیست مشاغل دارای سختی کار آشنا شوید. پیش از هر چیزی باید بدانید که انواع مشاغل زیان‌آور به دو دسته تقسیم می‏شوند:

• دسته‎ی اول مشاغلی هستند که با استفاده از یک سری ابزارهای ایمنی که از سوی کارفرما تهیه می‏شود، سختی آن از بین خواهد رفت. یعنی کارفرما با فراهم کردن یک سری امکانات می‎تواند سختی آن را از بین ببرد.
• دسته‎ی دوم مشاغلی هستند که سختی آن‌ها با فراهم کردن تسهیلات و امکانات کاهش یابد اما به صورت کامل رفع نشود.

و اما بر اساس قانون وزارت کار، مشاغل سخت شامل موارد زیر است:

• کار در معدن که کارگران در تونل‎ها و معادن سربسته به استخراج مشغولند.
• کار در مخازن سربسته مانند چاه‎ها، تونل‎هایی که در زیر زمین قرار گرفته‎اند، فاضلاب‎ها، قنات‎ها و … .
• کار در کوره که باعث می‏شود کارگر در مجاورت مستقیم حرارت باشد.
• دامداری و کار با طیور که باعث برخورد کارگر با اسطبل، طویله، کود حیوانات و … خواهد شد.
• کار در ارتفاع بیش از 5 متر
• کار با مواد شیمیایی که شامل سم‎پاشی یا ضدعفونی اماکن مختلف است.
• جوشکاری که داخل مخازن انجام می‎شود.
• کار با آسفالت خیابان‎ها و فعالیت‎های جانبی مانند شن‎پاشی، پخت آسفالت، مالچ‎پاشی، قیرپاشی و …
• خبرنگارها
• کار در نزدیکی اجسامی که تشعشعات خطرناکی چون رادیواکتیو دارند.
• کار در ندامتگاه‎ها و زندان‎ها
• کار در سازمان‎های روان‎درمانی که باعث برخورد داشتن با بیماران روانی خواهد شد.
• رانندگان حمل بار، مسافربری درون و بیرون از شهر و رانندگان وزارت راه
• کار در حیطه‎های علوم آزمایشگاهی، مامایی، هوشبری و فوریت‎های پزشکی

 

چگونه می‎توان برای دریافت سختی کار اقدام کرد؟

بر اساس قانون فعلی کشور، برای دریافت سختی کار بایستی این درخواست را به کمیته‎ی بدوی مشاغل زیان‌آور ارائه دهید. شرایط کاری شما توسط کارشناسان وزارت بهداشت و تامین اجتماعی بررسی شده و نتیجه اعلام خواهد شد. در حال حاضر نحوه استعلام سختی کار به شکل اینترنتی صورت می‎گیرد. برای انجام این کار افراد بایستی وارد سایت سختی کار به آدرس sakht.mcls.gov.ir شده و ثبت‎نام انجام دهند و بعد از طی مراحلی مانند بررسی شرایط کارگاه، بازدید کامل از محل و تعیین نوع سختی کار از نتیجه مطلع شوند. همچنین برای پیگیری اعتراض به سختی کار نیز بایستی از همین سایت استفاده کنید.  

 

قوانین مربوط به سختی کار

بر اساس قانون فعلی کشور، ساعت کار کارگرانی که در مشاغل سخت فعالیت دارند نباید بیشتر از 36 ساعت در هفته و 6 ساعت در روز باشد. همچنین اضافه‎کاری برای مشاغلی که به آن‎ها سختی کار تعلق می‎گیرد، ممنوع است. میزان مرخصی که برای این مشاغل در نظر گرفته شده، پنج هفته است که کارگر می‎تواند از آن در دو نوبت یعنی در پایان شش‎ ماه اول و پایان شش ماه دوم سال استفاده کند. همچنین کارگران به این نکته توجه داشته باشند که با فعالیت در مشاغلی که به آن‎ها سختی کار تعلق می‎گیرد، به ازای هر سال کار، یک‎ سال‎ونیم سابقه دریافت خواهند کرد.

بازنشستگی

برای درخواست بازنشستگی مشاغل سخت نیاز به 20 سال متوالی و 25 سال متناوب اشتغال است. کارگرانی که مشمول این شرط بشوند می‎توانند درخواست بازنشستگی خود را به اداره‎ی کار تحویل دهند. شرایط بازنشستگی نیز به شرح زیر است: مردان:

• برخورداری از 35 سال سابقه‎ی پرداخت بیمه بدون شرط سنی
• داشتن 55 سال سن با 20 سال سابقه
• داشتن 50 سال سن با 30 سال سابقه

زنان:

• برخورداری از 35 سال سابقه‎ی پرداخت بیمه بدون شرط سنی
• داشتن 55 سال سن با 20 سال سابقه
• داشتن 45 سال سن با 30 سال سابقه
• داشتن 42 سال سن با 20 سال سابقه‎ی کار که با حقوق 20 روز بازنشسته خواهند شد.

وظایف کارفرما برای مشاغل سخت چیست؟

در مشاغلی که سختی کار دارند، کارفرمایان نیز وظایفی بر عهده خواهند داشت که به شرح زیر است: پیش از هر چیز کارفرما وظیفه دارد تا کارگران خود را برای جلوگیری از ابتلا به بیماری و آسیب‎های جسمی و روحی در دوره‎های زمانی خاص به مراکز بهداشتی درمانی بفرستد و نتیجه را ضبط و یک نسخه از آن را به سازمان تامین اجتماعی تحویل دهد. کارفرما بایستی گواهی‎های مورد نیاز که ثابت می‎کنند نکات ایمنی و بهداشتی در محیط کار رعایت شده را از سوی وزارت کار و وزارت بهداشت دریافت کند. کارفرما پیش از استخدام افراد به مشاغلی که دارای سختی کار هستند، معاینه‎های پزشکی را به عمل آورد.  

 

سخن پایانی

مشاغلی که میزان فشار جسمی و روحی آن‎ها بیش از حد  استاندارد است، در لیست مشاغل دارای سختی کار قرار می‎گیرند. لازم است کلیه کارگران از نحوه استعلام سختی کار آشنا باشند. به همین خاطر تصمیم گرفتیم در این نوشته در مورد این موضوع صحبت کنیم و قوانین وزارت کار برای مشاغل سخت را بیان کنیم. همچنین یک لیست از کارهایی که جزء مشاغل سخت به حساب می‎آیند را بیان کردیم.